Günde 300.000 hastalıkla savaşan sivrisineği dağıtmak için drone kullanmak, en iyi seçenek olabilir. Teknoloji zaten Brezilya’da test edildi ve çok umut verici sonuçlar verdi.
Aslında her şey “Çevreye sivrisineklerin eklenmesi sıtmanın ve sivrisineklerin yol açtığı diğer hastalıkların yayılmasını nasıl azaltabilir?” sorusu ile başladı. Steril böcek tekniği (SIT) olarak bilinen bir sürece bağlı olduğu tespit edildi. Drone ile sivrisinek kovma konusunda yeni bir başarı elde edildi.
Drone ile sivrisinek mücadelesi
SIT, tutsak erkek sivrisineklerin kısırlaştırılmasını ve ardından vahşi dişi sivrisineklerin bulunduğu alanlara bırakılmasını içerir. Isırmayan erkekler bu dişilerle çiftleşmeye devam ediyor. Ancak erkekler kısır olduğundan bu birleşmelerden yumurta üretilmiyor. Daha da önemlisi, hastalığa neden olan parazitleri taşıyan sivrisinek türlerinde dişiler hayatları boyunca yalnızca bir kez yumurta bırakıyor. Bu da doğurgan bir erkekle tekrar deneme şansları olmadığı anlamına geliyor. Öte yandan kısır erkekler, birden fazla dişiyle sonuçsuz karşılaşmalar yaşayabiliyor.
SIT aslında 50 yılı aşkın bir süredir dünya çapında zararlı böcek popülasyonlarını azaltmak için kullanılıyor. O dönemde erkekleri kısırlaştırmanın en yaygın yöntemi, Birleşmiş Milletler’in nükleer gözlemci kuruluşu Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) tarafından geliştirilen ışınlama tekniğiydi.
IAEA şu anda Brezilyalı drone şirketi BirdView ile Brezilya Tarımsal Araştırma Kurumunun EMBRAPA Enstrümantasyon birimi arasındaki ortaklık aracılığıyla geliştirilen bir sistemi doğruluyor. Deney düzeneğinde, dört pervaneli helikopterin alt tarafındaki özel bir konteyner, kısır erkek sivrisinekleri, halihazırda SIT operasyonları için kullanılan kara araçlarının ulaşamadığı ana üreme alanlarına güvenli bir şekilde taşımak için kullanılıyor. Erkekler daha sonra konteynırdan serbest bırakılıyor ve uçuş özelliklerini veya çiftleşme alışkanlıklarını olumsuz yönde etkileyebilecek çok az hasar veya stresle karşılaşıyor.
Brezilya’da gerçekleştirilen “çok cesaret verici” saha testlerinde sistem, kısır erkek Aedes aegypti sivrisineklerinine uyku hastalığı yayan çeçe sineklerinin serbest bırakılmasında başarıyla kullanıldı. Bir drone, yaklaşık 100.000 metrekarelik bir alanı kapsayan 10 dakikalık uçuş başına 17.000 böcek salabiliyor. BirdView kurucu ortağı Ricardo Machado’ya göre bu kapasitenin günde yaklaşık 300.000 böceğin yayılmasına olanak sağlaması gerekiyor. Hava tahliye sisteminin kullanılmasının Aedes aegypti popülasyonlarının yüzde 90’ını kara taşımacılığının üç ila dört ay yerine üç ila dört hafta içinde azaltacağını ekliyor.
