Lena, İsveçli bir Playboy modeliydi ve görüntüsü 70’lerin başında Güney Kaliforniya Üniversitesi’ndeki (USC) erkek araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından, film fotoğraflarını dijitalleştirme programlarında kullanılan algoritmalar için ideal bir test görüntüsü olmak üzere seçilmişti. Lena’nın görüntüsünün kullanıldığı araştırma, ‘JPEG’ dijital görüntü dosyasının geliştirilmesinin temelini oluşturdu.
Artık Lena, kendi imajının kaldırılması için dünyaya yaptığı çağrıda Women Love Tech ve Code Like A Girl gibi çok sayıda kuruluşa katılıyor. Lena, Lena’yı Kaybetmek adlı yeni bir belgesel filmde “Modellikten uzun zaman önce emekli oldum. Benim de teknolojiden emekli olma zamanım geldi. Yarın için kalıcı bir değişiklik yaratacak basit bir değişikliği bugün yapabiliriz. Hadi beni kaybetmeyi taahhüt edelim” diyor.
İsveçli model Lena neden farklı?
Yeni film, neredeyse her web sitesinde ve gördüğünüz her dijital görüntüde bir sırrın saklı olduğunu ve bu sırrın, “Mona Lisa’nınkinden daha fazla çalışılmış bir yüz” olan ve Tech’in Orijinal Günahı olarak anılan Lena olduğunu anlatıyor. Peki 70’lerden kalma bir orta sayfa nasıl dünyada en çok kullanılan test görseli haline geldi? Bunun teknoloji endüstrilerinde okuyan veya sektöre giren kadınlar üzerinde nasıl bir etkisi oldu?
Lena’nın hikayesi 1972’de İsveçli modelin Kasım Güzeli orta sayfa pozu vermesiyle başladı. Ertesi yıl, onun orta sayfası, Güney Kaliforniya Üniversitesi’ndeki (USC) bazı erkekler tarafından, fiziksel fotoğrafları dijital parçalara dönüştürmek için üzerinde çalıştıkları algoritmalar için ideal bir test görüntüsü olarak seçildi. Bu araştırma, daha sonra dijital dünyamızda devrim yaratan bir görüntü standardı olan jpeg’in temelini attı. İnanılmaz bir şekilde, 51 yıl geçmesine rağmen Lena hala dünyadaki en kötü şöhretli test görüntüsü. Kadınların sektörde nasıl dışlandığının ve itildiğinin simgesi.
FINCH ve Clemenger BBDO Sydney tarafından teknoloji kuruluşları için yaratılan Creatable & Code Like a Girl, Losing Lena, teknoloji endüstrisinin ilkelerini sorguluyor ve bizi şu soruyu düşünmeye sevk ediyor. Code Like a Girl’ün kurucusu ve CEO’su Ally Watson: “Lena’nın imajının teknoloji tarihindeki rolü, sektörümüzün pek çok eksikliğinin temsilcisi. Yaşınız, cinsiyetiniz, etnik kökeniniz veya cinsel kimliğiniz ne olursa olsun teknoloji herkes tarafından kullanılıyor. Ancak teknolojimiz homojen bireylerden oluşan küçük bir alt grup tarafından geliştirildiğinde, son ürünün önyargısız olması imkansız” diyor. On binlerce dergide, eğitim kaynağında ve kitapta yer alan Lena, onlarca yıldır okullarda ve üniversitelerde genç kadın ve erkeklere öğretiliyor. Kadınların hâlâ erkeklerle eşit bir yer için mücadele ettiği modern teknoloji endüstrisi ve eğitim dünyasında Lena’nın fotoğrafının nasıl bir yeri olduğunu sorgulamamız gerekiyor.
