E-ticaret ve bulut bilişim devi Amazon’un uydu iletişim projesi olan Kuiper Projesi uzaydaki ilk testlerini başarıyla gerçekleştirdi. Amazon 6 Ekim’de uzaya iki prototip uydu gönderdikten sonra yaklaşık 45 gün içinde Protoflight adını verdikleri ilk test görevlerini %100 başarı ile tamamladıklarını duyurdu. İlk testlerde 4K video oynatma ve canlı video konferans denemeleri yapılarak veri aktarımı test edildi.
SpaceX’in Starlink uydu sistemine benzer bir işleve sahip olacak bu uyduların amacı dünyanın dört bir yanındaki hizmet alamayan ve yetersiz hizmet alan topluluklara hızlı ve uygun fiyatlı geniş bant internet hizmetleri sağlamak olarak açıklanıyor. Kuiper Projesi’nin uzaydaki ilk test aşaması olan Protoflight görevi, Amazon ağını destekleyen tüm donanım, yazılım ve altyapıyı test etmeyi hedefliyordu. Testlerdeki ilk hedef uyduların uzayda güvenli ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlayan temel sistemlerin ve alt sistemlerin sınanması olmakla beraber, Kuiper ağı üzerinden veri göndermek ve almak için kullanılan gelişmiş RF iletişim yükü de başarıyla test edildi. Amazon tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer alıyor:
“Sistemdeki her kilit bileşeni müşterilerimize en hızlı, en güvenilir ve en uygun fiyatlı hizmeti sunmak üzere tasarladık ve Protoflight görevimiz ağımızı destekleyen tüm donanım, yazılım ve altyapıyı test etmemizi sağladı. En son Protoflight testleri, parabolik antenler, aşamalı dizi antenler ve ağ üzerinden müşteri veri trafiğini göndermemize olanak tanıyan ek yeniliklerin bir kombinasyonunu içeren RF iletişim yükünü içeriyordu. Bu, uzayda kanıtlamak üzere yola çıktığımız son büyük uydu sistemiydi ve 5 Kasım haftası boyunca gerçekleştirdiğimiz bir dizi deneyle uçtan uca ağ işlevselliğini başarıyla gösterdik. Veri trafiğini her iki yönde de internetten AWS fiber optik bağlantı üzerinden yer ağ geçidi istasyonumuza, uydularımıza ve ardından test konumumuzdaki bir müşteri terminaline gönderdik.
Testleri, veri iletme ve alma gibi temel işlevlerin yanı sıra Project Kuiper ağının farklı performans özelliklerini sergilemek üzere tasarladık. İlk gösterimde, bir Amazon Prime hesabına giriş yaptık, bir ürün aradık, sepete ekledik ve ardından ödeme yaptık. İkinci gösterimde, Prime Video’ya giriş yaptık, Amazon Orijinal filmi A Million Miles Away’i aradık ve ardından ultra yüksek çözünürlüklü (UHD) 4K video olarak yayınladık. Bu test ağ verimini ve düşük gecikme süresini vurguladı. Üçüncü gösterimde, Teksas’taki test tesisimiz ile Washington’daki görev operasyon merkezimiz arasında Amazon Chime üzerinden iki yönlü bir video görüşmesi gerçekleştirdik. Sorunsuz bir video görüşmesi için düşük gecikme süresine ihtiyaç duymanın yanı sıra, bu test antenlerimizin aynı anda veri gönderip aldığı “tam dubleks” performansını da içeriyordu.”
Beta testleri 2024 ortasında başlayacak
Project Kuiper’in teknolojiden sorumlu başkan yardımcısı Rajeev Badyal ise “Kuiper birkaç yıl önce kâğıt üzerinde bir fikirdi ve Protoflight görevimiz ve bugüne kadar edindiğimiz her tecrübe orijinal vizyonumuzu ve mimarimizi doğruluyor. Önümüzde daha yapacak çok işimiz var ve seri üretim için ölçeklendirme yapmak kolay olmayacak. Yine de ilk görevinizde -ve fırlatmadan bu kadar kısa bir süre sonra- bu sonuçları elde etmek inanılmaz bir başarı ve bu yalnızca Amazon’daki ekibimizin uzmanlığı ve özverisi sayesinde mümkün oldu” diyor.
İlk testlerin tamamlanmasıyla birlikte Kuiper Projesi, önümüzdeki yılın 2. Yarısında Vodafone ve Verizon gibi ilk iş ortakları ve belirli müşterilerle beta testine girecek. Amazon’un pilot test programında yer almak isteyen diğer kurumsal, telekomünikasyon ve kamu müşterileri ve iş ortakları ise 2024 yılı başına kadar kayıt yaptırarak projeye dahil olabilecekler.
Kuiper acaba Starlink’e ciddi bir rakip olabilecek mi?
Uzmanlar, Kuiper Projesi’nin ilk testlerinde %100 başarılı sonuçlar almasını muazzam bir gelişme olarak yorumlamakla birlikte Amazon için önümüzde son derece sıkışık bir takvim olduğuna dikkat çekiyorlar. E-ticaret ve bulut bilişim devinin 10 milyar dolar yatırım yaptığı uydu projesi toplam 3.236 uydunun düşük uzay yörüngesinde hizmet vermesini kapsıyor. Şimdiye dek gönderilen ise sadece 2 prototip uydu oldu. Verilen FCC lisansı kapsamında Amazon’un uydularının %50’sini en geç 30 Temmuz 2026’ya kadar fırlatması ve işletmesi, kalan uyduları ise en geç 30 Temmuz 2029’a kadar fırlatması ve işletmesi gerekmekte.
Öte yandan, Kuiper Projesi’nin en büyük rakibi olan SpaceX’in Starlink uyduları ise çoktan hizmete başlamış durumda. Uzaydaki ilk testlerini 2018 yılında gerçekleştiren Starlink, operasyonel düzeydeki 60 uydudan oluşan ilk seriyi Mart 2019’da fırlatmıştı. Kasım 2023 itibarıyla düşük uzay yörüngesinde aktif ve operasyonel durumda 5.000’in üzerinde Starlink uydusu mevcut ve SpaceX bu sayıyı 12.000’e çıkarmayı hedefliyor.
