Rekabet Kurumu e-ticaret platformlarına soruşturma başlattı!

Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, katıldığı bir televizyon programında e-ticaret platformlarına yönelik bir soruşturma başlattıklarını açıkladı. Soruşturmanın “ortak fiyat belirleme” iddiaları üzerine açıldığını söyleyen Küle, soruşturmanın odağında Trendyol, Amazon ve Hepsiburada firmalarının yer aldığını belirtti. Küle özellikle ilgili platformlarda Buybox kullanımının satıcılar arasında bir koordinasyon yaratıp son kullanıcıya sunulan fiyatları birlikte belirleme gibi bir sonuca ulaşıp ulaşmadıklarını incelediklerini açıkladı.

Buybox aslında aynı platformda aynı ürün için farklı satıcılardan hangisinin öne çıkacağını belirleyen bir mekanizma. Online platformlarda herhangi bir müşteri ürün araması yaptığı zaman çıkan satıcılar tek bir ürün başlığı altında listeleniyor. Bu sistem ile sıralanan satıcı listesinde müşteri “Sepete Ekle” veya “Şimdi Al” butonuna tıkladığı an, otomatik olarak Buybox puanı yüksek olan satıcının ürünü sepete ekleniyor. Üstelik pazaryeri listelerinde ürün gösterimlerinde de BuyBox sahibi satıcılar her zaman en üst sayfalarda gösteriliyor. Yani bir satıcı Buybox kutusuna sahipse, hızlı alım işlemlerinde kaç rakip olursa olsun sepete o satıcının ürünü eklenmiş oluyor. Buybox’ı kazanabilmek için mağazanızın bulunduğu pazaryerinin belirlediği kriterlere sahip olmak gerekiyor.

Rekabet Kurumu soruşturmasına konu olan firmalardan Amazon daha önce de AB’de BuyBox üzerinden benzer bir soruşturma geçirmişti. AB Rekabet Komisyonu, Amazon’un Fransa, Almanya ve İspanya pazarlarında üçüncü taraf satıcılara çevrimiçi pazaryeri hizmetleri sunma konusundaki hâkimiyetini kötüye kullandığı sonucuna varmış ve ayrıca, Amazon’un Buy Box ve Prime’a ilişkin kural ve kriterlerinin, kendi perakende işinin yanı sıra Amazon’un lojistik ve teslimat hizmetlerini kullanan pazar yeri satıcılarını haksız yere kayırdığı sonucuna varmıştı. Amazon bunun üzerine BuyBox ve Prime kriterlerinde bazı iyileştirmeler gerçekleştirmişti.

Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle’nin başlatıldığını söylediği soruşturma henüz Rekabet Kurumu resmi sayfasında yer almıyor. Dolayısıyla soruşturmanın kapsamı, süresi ve diğer detayları henüz netleşmemiş durumda. Rekabet Kurumu geçtiğimiz yıl da MediaMarkt, Vatan ve Teknosa aleyhine bir soruşturma açmış ancak şirketlerin rekabeti ihlal etmediğine karar vermişti.

Öte yandan, bu soruşturmanın ülkemizde hızla gelişen e-ticaret pazarına nasıl bir etki yapacağı merak konusu. ETBİS verilerine göre 2023 yılı ilk 6 ayında ülkemizde e-ticaret hacmi bir önceki yılın aynı dönemine göre %109,7’lik artışla 652,7 milyar TL olarak gerçekleşirken, 2023 yılı ilk 6 ayında sipariş adetleri bir önceki yılın aynı dönemine göre %20 artış ile 2 milyar 131 milyon adetten 2 milyar 556 milyon adede yükselmiş durumda.