Işıl Hasdemir
Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü
E-atık, işlevsel ömrünü tamamlamış; fişi, pili veya kablosu olan elektronik cihazları kapsıyor. Her yıl, giderek büyüyen e-atıklara yönelik farkındalığı artırmak ve sorumlu e-atık yönetimini teşvik etmekse büyük önem taşıyor. Ne var ki elektronik atıklara (e-atık) ilişkin güçlü istatistiklere karşın bu önemli çevresel sorunla ilgili farkındalığın yeteri kadar oluşmaması, zaman zaman endişe veriyor. Y ve Z kuşağı üzerinde yakın zamanda yapılan bir araştırma, yetişkinlerin yüzde 60’ının e-atık kavramına aşina olmadığını, yüzde 57’sinin de kirliliğe katkısını bilmediğini gösteriyor.
Sık sık e-atıklarla ilgili çevresel zorlukları tartışılsa da e-atıkları bir fırsat olarak da görmek mümkün. Örneğin Dell Technlogies’teki tasarım mühendisleri, karbon emisyonu azaltılmış malzemeleri kullanarak Dell’in sunduğu teknolojinin sürdürülebilirliğini artırmaya odaklanıyor. Bu çalışmalara, geri dönüştürülmüş karbon fiber gibi sürdürülebilir malzemelerin veya hidroelektrik alüminyum gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanılarak üretilen malzemelerin kullanımı da dâhil. Dell Technologies olarak, seçtiğimiz malzemeler ve bunları üretmek için kullandığımız süreçler üzerinde çok fazla düşünüyor ve araştırmalar yapıyoruz. E-atığı azaltmaya yardımcı olmak için “ileriye dönük bakıyor”, daha uzun ömürlü ve geri dönüşüm için daha kolay sökülebilen ürünler tasarlamaya çalışıyoruz.
Malzemeleri daha uzun süre kullanımda tutmak ise en önemli önceliklerimizden biri. 2030 hedeflerimiz de tasarımdan üretime, nakliyeden geri kazanıma kadar ürün yaşam döngüsündeki her aşamayı kapsıyor. Bu noktada müşterilerimizin satın aldığı her bir metrik ton ürün için, eşdeğer bir metrik tonu yeniden kullanma veya geri dönüştürme, ambalajlarımızın yüzde 100’ünü geri dönüştürülmüş veya yenilenebilir malzemelerden üretme veya kullanılmış ambalajları yeniden kullanma ve ürün içeriğimizin yarısından fazlasını geri dönüştürülmüş, yenilenebilir veya karbon emisyonu azaltılmış malzemelerden üretme gibi hedeflerimiz var. Peki daha fazla neler yapabiliriz?
Tasarımın odağında sürdürülebilirlik olmalı
Ürün tasarım sürecinde döngüselliğe öncelik vermek, tüm ölçek ve yapıdaki şirketler önemli. Döngüsel bir ekonominin benimsenmesi, yeni malzeme üretimiyle ilişkili sera gazı emisyonlarında doğrudan bir azalmayı da beraberinde getirir. Biz de teknolojimize daha sürdürülebilir malzemeler dâhil etmek için çalışıyor, aynı zamanda kullandığımız malzemeleri de optimize ediyoruz. Mümkün olan her yerde malzeme sayısını en aza indiriyor ve kullanım ömrü sonunda geri dönüşümü engelleyebilecek gereksiz bileşenlerden kaçınıyoruz. Ürün tasarımlarımızda, malzemelerin verimli bir şekilde geri kazanılmasını ve geri dönüştürülmesini sağlamaya odaklanıyoruz.
Geri dönüşüm ve geri kazanımı unutmayın
Geri kazanım ve geri dönüşüm, e-atıkların azaltılmasınde en büyük rolü oynayan iki süreç. Dell olarak 2007’den bu yana 2,5 milyar pounddan fazla kullanılmış elektroniği geri kazandırdık. Bir ürün kullanım ömrünün sonuna ulaştığında ve onarımı veya yeniden kullanımı mümkün olmadığında, kullanılmayan teknolojiden belirli malzemeleri geri dönüştürerek yeni ürünler oluşturmak için uygun olan yerlerde kapalı döngü stratejileri kullanıyoruz. 2014 yılında, geri kazanılmış teknolojiden kapalı döngü plastik kullanımına öncülük ettik ve ayrıca kapalı döngü nadir toprak mıknatısları ve alüminyum kullanıyoruz. Ömrünü tamamlamış bir ürün için onarım veya yeniden kullanımın artık bir seçenek olmadığı durumlarda ve uygun olan hâllerde, eski teknolojiden belirli malzemeleri kullanarak yeni ürünler üretmek için kapalı döngü yöntemleri kullanıyoruz. Özellikle 2014 yılında, geri kazanılmış teknolojiden elde edilen kapalı döngü plastiklerin kullanımına öncülük ettik. Hâlihazırda da kapalı döngü nadir toprak mıknatısları ve alüminyum kullanmaya devam ediyoruz. Hedeflerimize ulaşmak ve teknolojimize daha yüksek miktarda sürdürülebilir ve geri dönüştürülmüş malzeme dâhil etmek için bize daha fazla ürünün iade edilmesine ihtiyacımız var.
Bu ihtiyaç, hem kurumsal hem bireysel anlamda çok önemli bir farkındalığa da işaret ediyor. Her birimiz, dolap ve çekmecelerimizdeki eski elektronik eşyaları iade ederek bu sürece katkıda bulunabiliriz. Böylece yalnızca e-atıkları azaltmakla kalmaz, aynı zamanda yeni ürünlerde yeniden kullanılabilecek malzemelerin kullanılmasını da sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki Dünya için hâlâ yapacak çok işimiz var ve daha döngüsel bir ekonomi için hepimizin ortak çabası gerekiyor.
Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü
Işıl Hasdemir
Dell Technologies Türkiye Genel Müdürü
Dell Technologies Türkiye’de iş strateji ve yönlendirmeden sorumlu olan Işıl Hasdemir, Temmuz 2020’de görevine başladı.
Hasdemir; Türkiye’de satış, servis ve destek fonksiyonlarını birbirinden ayıran ve şirketin, kuruluşların dijital dönüşüm gündemlerini hızlandırmalarına yardımcı olma misyonunu başarıyla yürüten bir ekibe liderlik ediyor. Hasdemir’in liderliğindeki Dell Technologies, Türkiye’nin ICT sektöründeki güçlü konumunu korumaya devam ediyor.
Türkiye’nin öne çıkan teknoloji liderlerinden biri olan Hasdemir, aynı zamanda Dell Technologies bünyesinde “teknolojiyi dünyanın daha iyi bir yer haline getirilmesi adına kullanma” misyonuyla çeşitli projelere imza atıyor.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden Elektrik ve Elektronik Mühendisliği lisans derecesine sahip olan Hasdemir, Dell Technologies’e katılmadan önce 2005’te Cisco Ülke Lideri ve ardından 2009’da Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmış ve kariyerinin öncesinde ise NCR Türkiye’de çeşitli liderlik görevlerinde bulunmuştur.
