2023 yılında yaklaşık 8.5 milyon freelance çalışanın Türkiye iş piyasasındaki yerini alacağı öngörülüyor. Peki, bu “freelancer”lar emekli olabilecekler mi?
57 milyon ABD’li freelance olacak
2027 yılında sadece ABD’de; işgücünün yüzde 36’sını oluşturan 57 milyondan fazla kişinin, freelance olarak çalışacağı tahmin ediliyor. Geçen yıl esnek çalışma modelini benimseyen şirketlerin sayısının yüzde 26 artması da bu tablonun destekçisi.
Türkiye’de de durum çok farklı değil. Tahminlere göre 2023 yılında yaklaşık 8.5 milyon freelance çalışan Türkiye iş piyasasındaki yerini alacak. Peki, bu çalışanlar nasıl vergi ödeyecek? Ya da bu kitle emekli olabilecek mi?
Online iş platformu SanalUzman, vergi kaydı ile freelancer olmanın mutlaka yapılması gereken bir zorunluluk olduğuna ve kayıt dışı ekonomi ile mücadele etmenin mümkün olduğuna dikkat çekiyor. Bu sayede freelancer’ların sigorta ödemelerini yaparak emekli olmaları da mümkün hale geliyor.
Freelancer’lar kayıt sistemi içine dahil olduğunda; sağlık sigortası, emeklilik hakkı, gelir ya da kazanç sigortası gibi imkanlardan da faydalanabiliyor.
Freelancer’lar iki yöntem üzerinden sigortalı olabilir ve emeklilik hakkı kazanabilir. Bu yöntemlerden ilki 5510 Sayılı Kanunun 4/b Maddesi uyarınca sigortalı olmak. Yani, kendi adlarına şirketleri olup vergi mükellefi olan bağımsız çalışanlar, eski adıyla Bağ-Kur’lu olarak sigortalı olabilirler ve kendi belirledikleri bir kazanç üzerinden her ay sigorta primi ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabilir, emekli olabilirler. Bir diğer koşul da isteğe bağlı sigortalı olmak. Bağımsız çalışan kişi; gerçek veya basit usulde vergi mükellefi veya şirket ortağı değilse, esnaf / sanatkâr siciline kayıtlı değilse yani zorunlu olarak 4/b’li olması gereken kişilerden değilse isteğe bağlı sigortalı olabilir. Bağımsız çalışan bu durumda da, esas kazanç üzerinden kendi belirlediği sigorta primini ödeyerek sağlık hizmetlerinden yararlanabilir, emekli olduğunda emekli aylığına hak kazanabilir.