Ericsson Türkiye Genel Müdürü Işıl Yalçın, 5G teknolojisini önümüzdeki yıl Türkiye’de kullanmaya başlanacağını söyledi. Işıl Yalçın’la 10 Nisan’da düzenlenen Turkcell Teknoloji Zirvesi’nde bir araya geldik ve ülkemizde çalışmalarına dair görüştük. Yalçın’a 5G’nin Türkiye’de ne zaman kullabileceğini sorduğumuzda, şu an Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) izin verdiği frekans aralığında test aşamasında olduğunu söylüyor: “Benim tahminim mevzuat tarafında bütün detayları tamamlanırsa, gelecek sene göreceğiz. Yani, bu sene sonunda da olabilir ama benim tahminim önümüzdeki sene daha çok göreceğiz.” 5G’yi ilk aşamada büyük şehirlerde, kalabalık noktalarda, yani yoğunluğun ve veri iletiminin çok olduğu yerlerde göreceğimizi belirten Yalçın, İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana gibi şehirlerde bunun mümkün olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Sonra ilerleyen dönemde ihtiyaç olan yerlerde, mesela güvenlik amaçlı birçok yerde olabilir. İşte, kazı yapılan birçok madenlerde ve çok tehlikeli çalışma alanlarında kullanılabilir. Dolayısıyla, bu bölgeler belirlenip yavaş yavaş oralara gidilebilir. Şimdi, şöyle bir şey var: Şu an yoğun bir merkezi kapsamak için belki 100 baz istasyonu kurmanız gerekmiyor ama mevcudu dönüştürmeniz lazım.”
5G, 4G gibi yoğun şekilde başlamayacak
Bu noktada 4G’den 5G’ye dönüşüm önem kazanıyor. Işıl Yalçın’a bunu sorduğumuzda, bu dönüşümün yazılımla hızlı şekilde çözümlendiğini ifade ediyor: “Bu şekilde yatırım maliyeti de düşüyor. Yeniden baz istasyonu kurmanız gerekmiyor. Ama mesela, madenler gibi uzak yerleri de kapsamanız lazım. Onun için de bir baz istasyonuyla bu işi yapabilirsiniz. Buradaki kadar yoğun veri iletimi yok. Yani, madeni kapsamak için bir anten ile 5G’yi kurabilirsiniz.” Bu arada, şunu da not edelim: 4G’yi ülkemizde 2016’da kullanmaya başladık. Dolayısıyla operatörlerin yaptıkları geniş yatırımlar var ve bu yatırımların karşılığını alması gerekiyor. Işıl Yalçın bu konuya şu şekilde açıklık getiriyor: “4G durmayacak, hâlâ burada kapasiteye ihtiyaç olacak. Yatırımlar devam edecek ve 5G, 4G’de olduğu gibi yoğun şekilde başlamayacak.”
Laboratuvar güvenlik ve ağ protokollerine yoğunlaşıyor
Ericsson Türkiye Genel Müdürü Işıl Yalçın’la görüşmemizde Türkiye’deki Ar-Ge çalışmaları üzerinde de durduk. Işıl Yalçın’ın verdiği bilgiye göre, Türkiye’de iki Ar-Ge laboratuvarları var. Aslında bu grup 600 kişiden oluşuyor ve araştırma laboratuvarı İsveç merkezinin bir parçası. Normalde 10 ülkede araştırma yapılıyor. Türkiye’de resmî açılışı ise Aralık 2018’de yapıldı. Yalçın buradaki çalışmaların geliştirmeden farkının 8-10 sene sonrasının teknolojilerinin çalışılması olduğunun altını çiziyor. Bu laboratuvarda güvenlik ve ağ protokolleri alanlarından çalışmalar yürüttüklerini kaydeden Yalçın, alınan patentlerin fikir hakkının da geliştirende kaldığına dikkat çekiyor.
5G, IoT, İzmir ve Fas’taki sera projesi
5G ile gündeme gelen önemli bir konu da, nesnelerin interneti (IoT) tarafındaki projeler. Işıl Yalçın, IoT ile ilgili İzmir ofislerinin yürüttüğü sera projesini örnek olarak veriyor ve Fas’ta da seranın bir örneğinin olduğunu dile getiriyor. Bu projedeki ortaklarının Fas Telekom (Maroc Telecom) olduğunu söyleyen Yalçın, projeyi şöyle detaylandırıyor: 5G üzerinden seradaki sensörlerle kontrol sağlanıyor. Yani, böcek ve diğer zararlılar tespit edilerek, hava ve toprağın içindeki nem ölçülebiliyor. “Biz Fas’ta iken İzmir’den bu seraya bağlandık ve Fas’taki seradaki bitkileri suladık ve havalandırdık” diyen Yalçın, bunun Antalya’daki seralar için de mümkün olabileceğini ifade ediyor. Tabii, bu noktada iş modeli konusu gündeme geliyor. Yalçın, “Çünkü, yüzlerce sensör yerleştirmeniz gerekiyor. Burada ekosistemi de geliştirmemiz lazım. Ama iş modelleri biraz deneyerek ve görerek olacak. Çünkü, inanılmaz bir ekosistem var. Artık teknoloji sağlayıcı, operatör ve son kullanıcıdan ibaret değil. Bazı durumlarda banka ve start-up’lar da bu modele girebiliyor. Bu modelleri biraz da deneyerek göreceğiz” diyerek bu konuya açıklık getiriyor.