Southampton Üniversitesi’ndeki bilim insanları, insan genomunu “5D bellek kristali” adı verilen devrim niteliğinde bir veri depolama formatında saklamayı başardı. Bu teknoloji, verilerin milyarlarca yıl boyunca güvenli bir şekilde depolanabileceği inanılmaz bir çözüm sunuyor.
5D bellek kristali, neredeyse sonsuza dek veri saklayabilecek
Southampton Üniversitesi Optoelektronik Araştırma Merkezi’nde (ORC) geliştirilen 5D bellek kristali, diğer veri depolama formatlarının aksine zamanla bozulmadan kalabiliyor. 360 terabayta kadar veri saklayabilen bu kristal, 1000°C’ye kadar yüksek sıcaklıklara ve aşırı koşullara dayanabiliyor.
Kimyasal ve termal açıdan en dayanıklı malzemelerden biri olan kuvars ile eşdeğer bir yapıya sahip olan bu kristal, kozmik radyasyona, aşırı sıcaklıklara ve fiziksel darbelere karşı direnç gösteriyor ve hatta 10 tonluk bir kuvvetin altında bile değişmeden kalabiliyor. Peki, bu nasıl mümkün oluyor? Femtosaniye lazerler kullanılarak veriler, kristalin içine üç boyutlu bir ızgara şeklinde yazdırılıyor. Kristalin farklı katmanları ve ışığın polarizasyonu gibi ek boyutlar sayesinde aynı noktaya çok daha fazla veri sığdırılabiliyor. Böylece küçük bir kristal parçası, terabaytlarca bilgiyi depolayabiliyor.
Kristalin sunduğu dayanıklılık ve uzun ömür, sadece insanlığın değil, aynı zamanda nesli tükenme tehlikesi altında olan bitki ve hayvan türlerinin de gelecekte yeniden hayata döndürülmesi için büyük bir potansiyel taşıyor. Southampton ekibi, bu kristalin içinde insan genomunu başarıyla depoladı. İnsan genomu üzerindeki yaklaşık üç milyar harf, her bir harfin doğru pozisyonda olduğundan emin olmak için 150 kez dizilendi.
İnsan genomunun kaydedildiği kristal, Avusturya’nın Hallstatt bölgesindeki bir tuz mağarasında yer alan “İnsanlığın Hafızası” adlı özel bir zaman kapsülünde saklanıyor. Kristalin içindeki verilerin gelecekte insanlıktan sonra var olacak zeki bir tür veya makineler tarafından keşfedilme ihtimaline karşı, içindeki bilgilerin nasıl kullanılacağını gösteren görsel ipuçları da kristale işlendi. Kristal üzerinde, DNA molekülünün dört bazı (adenin, sitozin, guanin ve timin) ve bu bazların moleküler yapıları ile birlikte, genlerin kromozomlarda nasıl konumlandığına dair bilgiler de yer alıyor.