Astronomlar, Stephan Beşlisi olarak bilinen galaksi grubunda inanılmaz bir çarpışmayı gözlemleyerek evrenin dinamik doğasını daha yakından inceleme fırsatı buldu. Bu çarpışmada, NGC 7318b adlı galaksi saatte 3,2 milyon kilometre gibi devasa bir hızla diğer galaksilere çarparak büyük bir şok dalgası oluşturdu. Bu olay, galaksiler arası etkileşimlerin nasıl geliştiğine dair yeni ipuçları sunarken, evrenin en güçlü ve karmaşık süreçlerinden birine ışık tutuyor.
3,2 milyon km hızda kozmik çarpışma açığa çıktı!
Stephan Beşlisi, ilk kez 1877 yılında Fransız gök bilimci Édouard Stephan tarafından keşfedilmiş, birbirine yakın beş galaksiden oluşan bir grup. Ancak bu çarpışmada yalnızca dört galaksi yer alıyor, çünkü gruptaki beşinci galaksi Dünya’ya diğerlerinden 200 milyon ışık yılı daha yakın bir mesafede bulunuyor. Şu an bir araya gelerek devasa bir galaksi oluşturma sürecinde olan bu galaksilerin birleşmesi milyonlarca yıl sürecek.
Çarpışmanın incelenmesinde İspanya’daki William Herschel Teleskobu’na bağlı WEAVE spektrografı kullanıldı. Ayrıca LOFAR, James Webb Uzay Teleskobu ve VLA gibi çeşitli gözlemevlerinden elde edilen verilerle araştırma desteklendi. Hertfordshire Üniversitesi’nden Dr. Marina Arnaudova, çarpışmayı bir savaş jetinin oluşturduğu sonik patlamaya benzeterek, şok dalgasının etkileyici bir enerjiyle soğuk gaz ceplerinden geçerken atomları iyonize ettiğini ve ardında parlak gaz izleri bıraktığını belirtti.
Bu tür çarpışmalar, evrenin nasıl evrimleştiği ve galaksilerin birleşerek nasıl dev yapılar oluşturduğu konusunda önemli bilgiler sağlıyor. Araştırmayı yürüten 60’tan fazla uluslararası bilim insanı, WEAVE spektrografının önümüzdeki beş yıl boyunca galaksiler arası etkileşimlere dair çığır açıcı yeni bulgular sunacağını öngörüyor. Bu olay, kozmik zaman ölçeğinde bile nadir rastlanan bir doğal laboratuvar işlevi görerek, galaksilerin şok dalgaları ve enerji salınımlarıyla nasıl değiştiğini detaylı bir şekilde incelememize olanak tanıyor.