ABD merkezli Zap Energy şirketi, nükleer füzyon teknolojisinde ezber bozacak bir gelişmeye imza atarak “Century” adını verdiği prototip füzyon cihazını tüm dünyaya tanıttı. Zap Energy’nin iddiasına göre Century, füzyon enerjisi santralleri için geliştirilen çeşitli teknolojileri ilk kez bir araya getiren ve tam teşekküllü olarak uygulayan bir sistem. Bu iddialı proje için kısa süre önce 130 milyon dolarlık yatırım alan şirket, füzyon enerjisini ticari olarak ulaşılabilir kılma hedefine emin adımlarla ilerliyor.
100 kW gücünde nükleer reaktör inşa ediliyor
Füzyon enerjisi, basitçe anlatmak gerekirse iki atom çekirdeğinin birleşmesiyle ortaya çıkan muazzam enerjiyi ifade ediyor. Bu işlem için bugüne kadar tokamak ve stellarator gibi çeşitli yöntemler ve cihazlar geliştirildi. Ancak Zap Energy’nin geliştirdiği “kesilmiş akımda stabilize (SFS) Z-pinch” adlı yöntem, mıknatıs, kriyojenik sistemler veya yüksek güçlü lazerler kullanılmadan, sadece plazma ve elektrik akımı ile füzyonu mümkün kılıyor. Bu da Zap Energy’nin füzyon reaktörlerini daha küçük ve kompakt olarak tasarlayabilmesini sağlıyor.
1950’lerden beri bilinen bir plazma hapsetme yöntemi olan Z-pinch, plazmanın hızla dağılması sorunu yüzünden bugüne kadar füzyon enerjisi üretiminde etkili bir şekilde kullanılamamıştı.
Zap Energy, geliştirdiği SFS Z-pinch teknolojisi ile bu sorunu çözerek plazmanın ömrünü teorik olarak sonsuza kadar uzatabileceğini iddia ediyor. Zap Energy yetkilileri, Century ile hem teorik çalışmalarını hem de daha önce gerçekleştirdikleri deneyleri bütüncül bir şekilde tekrarlayarak ticari füzyon reaktörlerine giden yolda en doğru ve verimli yöntemi belirlemeyi hedefliyor.